İnsan Ne ile Yaşar, Lev Tolstoy'un en bilinen ve sevilen hikayelerinden biridir. Hikaye, yoksul bir ayakkabıcı olan Simon'un, melek Mikail'i bulması ve ona yardım etmesiyle başlar. Mikail, Tanrı'nın emrine itaatsizlik ettiği için cezalandırılmış ve insan dünyasına gönderilmiştir. İnsanların onu affetmesi ve ona üç önemli sorunun cevabını bulması gerekmektedir. Bu sorular şunlardır:
Hikaye boyunca Mikail, Simon ve eşi Matrena'nın yanında yaşar ve gözlem yapar. Zamanla bu soruların cevaplarını bulur.
Hikaye sonunda Mikail, bu üç sorunun cevabını anladığında cezası sona erer ve göğe yükselir. Hikaye, insanın özünde iyilik olduğunu, sevgi ve şefkatin önemini, geleceği bilmenin mümkün olmadığını ve insanın Tanrı'ya olan inancının hayattaki en önemli şey olduğunu vurgular.